Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp giúp học sinh học tốt môn Mỹ thuật THCS

ọc tập tạo sự công bằng trong lớp học.
Ngoài việc đặt câu hỏi trực tiếp, cần có thể đưa ra yêu cầu cụ thể bằng câu hỏi hoặc phiếu giao việc thông qua phương pháp làm việc theo nhóm.
Phương pháp dạy học hợp tác trong nhóm nhỏ
Phương pháp dạy học hợp tác trong nhóm nhỏ là cách tổ chức, hướng dẫn hoạt động tập thể của học sinh theo từng nhóm nhỏ duwois sự chỉ đạo của giáo viên.
Có thể vận dụng phương pháp dạy học hợp tác trong nhóm nhỏ qua các bước:
Chia nhóm( từ 5 – 6 em), học sinh tự đặt tên nhóm, cử nhóm trưởng.
Giao nhiệm vụ và hướng dẫn cách làm việc cho các nhóm (phân tích tác giả, tác phẩm, tượng...)
Cả nhóm tham gia hoàn thành nhiệm vụ ( thảo luận hoặc phân công việc cho cá nhân thực hiện ).
Các nhóm cử đại diện nhóm trình bày kết quả học tập của nhóm mình
Học sinh phân tích đánh giá kết quả học tập của nhóm khác (đúng, chưa đúng nội dung, bổ sung...) iaos viên nhận xét, bổ sung, đánh giá kêt quả của từng nhóm và động viên, khích lệ tinh thần làm việc chung của học sinh.
* Ưu điểm: 
Thảo luận nhóm là một phương pháp rất phổ biến nhưng thường gặp hạn chế là nhóm chỉ có vài em thảo luận và tập trung phân công cho một hai em có khả năng nói trước lớp. Còn các em còn lại không hoạt động gì cả. Việc bốc thăm người trình bày sẽ làm cho các thành viên trong nhóm cùng tích cực hoạt động.
Phương pháp vận dụng các câu chuyện về lịch sử.
Với phương pháp này đòi hỏi người giáo viên phải chuẩn bị kỹ kiến thức sẽ truyền đạt. Phải linh động, ở từng trường hợp cụ thể kể những câu chuyện phù hợp. Câu chuyện kể phải là lúc tranh thủ thời gian, không làm mất thời gian ảnh hưởng tới những phần khác của bài học. Lúc ít thời gian thì người kể phải tóm gọn câu chuyện nhưng vẫn mang tính chắt lọc cao. Lúc nhiều thời gian người kể phải biết cách diễn giải hợp lí, không dài dòng, rời rạc, câu chuyện phải liền mạch tập trung được sự chú ý của học sinh. Với phương pháp nay giáo viên la người đóng vai trò chủ đạo, tuy nhiên trong khi thực hiện phải luôn khảo sát xem học sinh có hưởng ứng câu chuyên của mình hay không, học sinh đã được nghe câu chuyện đó ở đâu chưa nói chung thực hiện phương pháp này giáo viên phải quan sát sự phản hồi của học sinh để có cách điều chỉnh phù hợp và hoàn thiện hơn khả năng của mình.
Ví dụ:
Câu chuyện về sự hình thành chùa Một cột . 
Chùa được xây dựng để lí giải giấc mơ của vua Lý Thái Tông (1028 – 1054) mong được kéo dài tuổi thọ. Ngôi chùa được xây dựng giống như một bông hoa sen vươn lên từ mặt hồ linh chiểu. Cột đá dựng ở giữa ao, trên đặt tòa sen của Phật giống như giấc mơ của Vua. Năm 1049, Vua đã mơ thấy được Phật bà Quan Âm ngồi trên toà sen dắt Vua lên toà. Khi tỉnh dậy, nhà Vua kể chuyện đó lại với bầy tôi và được nhà sư Thiền Tuệ khuyên dựng chùa, dựng cột đá như trong chiêm bao, làm toà sen của Phật bà Quan Âm đặt trên cột như đã thấy trong mộng và cho các nhà sư đi vòng quanh tụng kinh cầu kéo dài sự phù hộ, vì thế chùa có tên Diên Hựu tự Với nghĩa là phúc lành dài lâu.
Câu chuyện tại sao ở thời Lý kiến trúc Phật giáo lại phát triển. 
Vua Lý Công Uẩn, tự Lý Thái Tổ sinh ngày 12/2 năm Giáp Tuất (8/3/974), tại làng Cổ Pháp (nay thuộc xã Đình Bảng, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh).
Năm lên 3 tuổi, Lý Công Uẩn được nhận làm con nuôi của nhà sư Lý Khánh Văn; sau đó đến học ở chùa Lục Tổ của Nhà sư Vạn Hạnh. Lớn lên ông được cử giữ chức chỉ huy quân Điện tiền, được thăng dần lên chức Tả thân vệ Điện tiền Chỉ huy sứ. Năm 1009, nhà Tiền Lê suy thoái, được quần thần nhất loạt tôn kính, Lý Công Uẩn lên ngôi Vua, tự Lý Thái Tổ sáng nghiệp nhà Lý lúc 35 tuổi.
* Ưu điểm : 
Theo tâm lí chung không chỉ học sinh mà hầu hết mọi lứa tuổi đều thích nghe chuyện kể, chính vì thế phương pháp này rất dễ gây cảm hứng cho học sinh, đồng thời gây sự tập trung cao độ từ các em vào bài học. Đó là yếu tố hết sức cần thiết trong một tiết dạy - học. Học sinh có cảm hứng học, bài dễ tiếp thu và kiến thức sẽ được nhớ lâu hơn, ưu điểm của phương pháp này là tạo các mốc thời gian, học sinh dễ nhớ và không cần quá nhiều thời gian để cho những kiến thức đó vào vốn kiến thức của mình.
c. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp.
Để có được giải pháp, biện pháp phù hợp với môn mĩ thuật THCS cũng như phân môn thường thức mĩ thuật tôi đã dựa vào những điều kiện sẵn có tại trường THCS Nguyễn Trường Tộ để thực hiện được đề tài này.
Trang bị cơ sở vật chất phù hợp với đặc thù của bộ môn.
Tranh , ảnh về các tác giả, tác phẩm tiêu biểu.
Phòng học kê bàn ghế theo mục đích, ý tưởng của bài dạy.
Trang bị sự hỗ trợ của công nghệ thông tin: máy chiếu ...
Phối hợp sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy học một cách hợp lí, phù hợp với nội dung từng bài.
Sử dụng các phương pháp như: Vấn đáp, gợi mở, trực quan, luyện tập, thảo luận nhóm, trò chơi ... nhằm giúp học sinh hiểu và khắc sâu bài học.
Lồng ghép các phương pháp dạy học tích hợp.
Để học sinh hệ thống được kiến thức, có sự liên hệ giữa các môn học, bổ sung cho nhau. Có thể đưa âm nhạc, ngữ văn, lịch sử ... vào bài dạy phân môn thường thức mĩ thuật, bởi nội dung các môn có liên quan một phần nào tới các giai đoạn lich sử của thế giới và dân tộc ta.
Ứng dụng công nghệ thông tin vào bài dạy.
Ngoài những tranh, ảnh giáo viên thu thập được, giáo viên cần sưu tầm thêm một số hình ảnh sinh động để trình chiếu bằng máy chiếu. Ngoài ra, giáo viên có thể đánh máy những câu hỏi thảo luận nhóm, hình ảnh các tác giả, tác phẩm và phóng to để học sinh dễ quan sát, dễ hiểu, hỗ trợ cho việc giảng dạy đạt kết quả cao.
Sử dụng phương pháp dạy học tích cực dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
Giúp học sinh chủ động tìm tòi kiến thức, cách thể hiện nhằm phát huy khả năng sáng tạo của học sinh trong giờ học.
Tổ chức cho học sinh tham gia vào hoạt động đánh giá nhận xét bài.
Đây là một phương pháp rất hiệu quả để học sinh tự rút ra những nhược điểm và rút ra kinh nghiệm cho bài học sau.Yêu cầu học sinh tự nhận xét cảm nhận riêng của mình, tự đánh giá theo cách hiểu của mình để từ đó khắc sâu kiến thức, hiểu được yêu cầu bài học và rút kinh nghiệm cho bài học sau.
c. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu,phạm vi và hiệu quả ứng dụng.
Áp dụng các phương pháp, biện pháp dạy thường thức mĩ thuật trên và qua một số bài học cụ thể, tôi khảo sát và thấy chất lượng học môn mĩ thuật nói chung và phân môn thường thức mĩ thuật nói riêng của học sinh trường THCS Nguyễn Trường Tộ được nâng lên khá rõ rệt. Khảo sát chất lượng học sinh đến đầu học kì II năm 2017 – 2018:
Khối
lớp
 Sỉ số

Chất lượng
Đạt
Chưa đạt
SL
Tỉ lệ
SL
Tỉ lệ
6
276
276
100%
0
0%
7
275
275
100%
0
0%
8
306
306
100%
0
0%
9
268
268
100%
0
0%

. Thuận lợi
+ Đối với học sinh :
Nhờ sự nghiên cứu kĩ đặc điểm của phân môn mĩ thuật trong trường Trung học cơ sở chung và trường THCS Nguyễn Trường Tộ nói riêng. Bên cạnh đó với những nỗ lực của bản thân mong muốn mang đến cho các em học sinh những giờ học mĩ thuật vui vẻ, hào hứng và có hiệu quả. Mà các giờ dạy mĩ thuật của tôi không còn nhàm chán và khô cứng mà có nhiều chuyển biến tích cực.
Các em bắt đầu có ý thức chờ đợi giờ học mĩ thuật hơn, vì trong giờ học các em được tham gia nhiều hoạt động sôi nổi, hào hứng, tâm lý học thoải mái, không gò bó, mệt mỏi.
Các em đa số nắm được nội dung chính của bài ngay tại lớp. Về nhà các em chỉ đọc thêm sách báo và tài liệu để bổ sung cho kiến thức của mình thêm phong phú mà thôi.
Tạo cho học sinh biết lắng nghe, trao đổi, thảo luận và đề xuất ý kiến. Điều đó đã tạo điều kiện học sinh diễn đạt ý kiến, đồng thời xây dựng lòng tự tin cho học sinh thông qua việc tham gia học nhóm. 
Tăng cường sự hợp tác, đoàn kết với nhau trong học tập của cũng như kiểm tra lẫn nhau của các nhóm góp phần tạo không khí thi đua trong học tập giữa các nhóm và giữa các học sinh với nhau; nâng cao thái độ, ý thức học tập của học sinh.
Phát huy được tính độc lập, sáng tạo và năng nổ của học sinh trong khi học nhóm. Bên cạnh đó học sinh còn được rèn luyện kỹ năng tìm tòi, kỹ năng tự học gây hứng thú học tập đối với môn học, tính tự giác, tính tích cực độc lập trong quá trình học tập nhằm nâng cao chất lượng học tập của mình.
Học sinh về nhà biết tự học, tự nghiên cứu, tự tìm tòi và đọc tài liệu tham khảo nhiều hơn. Nhờ đó giúp học sinh đào sâu kiến thức đã học.
Tỉ lệ nắm và hiểu bài ở các bài thường thức mĩ thuật rất cao. Môn mĩ thuật đã không còn bị coi là môn học phụ.
+ Đối với giáo viên:
Chỉ cần tập trung chuẩn bị đồ dung dạy học trong vòng một hai năm đầu. Các năm sau kết hợp hình ảnh sưu tầm của học sinh và bổ sung thêm hoặc thay đổi chút ít. Không tốn thêm thời gian nhiều nữa.
Giáo viên và học sinh cùng hoạt động với nhau trong một giờ học 45 phút.
Năng lực chuyên môn, tổ chức quản lý lớp cũng như hướng dẫn và điều hành tập thể của người giáo viên ngày càng được nâng cao.
Giáo viên có thể linh hoạt quản lý lớp học và đáp ứng nhu cầu học tập của từng học sinh.
Giáo viên có nhiều thời gian tiếp xúc, trao đổi và hiểu được tâm tư nguyện vọng của từng học sinh trong học tập.
Đỏi hỏi giáo viên phải luôn tự học hỏi, tự tìm tòi, nghiên cứu bổ sung chuyên môn cũng như kinh nghiệm tổ chức, quản lý, điều hành lớp ngày càng tốt hơn.
. Khó khăn 
Bên cạnh những thuận lợi trong việc ứng dụng PPDH tích cực, tôi gặp không ít những khó khăn như:
Trình độ học sinh không đồng đều đã gây không ít khó khăn trong việc phân công nhiệm vụ học tập cũng như tổ chức, quản lý lớp học.
Một số cá nhân học sinh còn nhiều thụ động trong quá trình học tập, nên những kết quả thu nhận được chỉ từ những học sinh năng động, còn một số học sinh yếu kém có thể sử dụng kết quả thảo luận một cách thụ động.
Phương tiện, thiết bị phục vụ cho việc dạy - học còn nhiều hạn chế chưa đáp ứng được yêu cầu dạy - học của giáo viên và học sinh.
Giáo viên gặp khó khăn trong việc kiểm tra, đánh giá một cách chính xác, cụ thể về mức độ nhận thức của từng học sinh, nhất là đối tượng học sinh yếu, kém.
Đồng thời do khống chế thời gian đã làm ảnh hưởng không nhỏ đối với các hoạt động nhóm.
c. Hiệu quả 
Với việc sử dụng các phương dạy học định hướng phát triển năng lực nêu trên, qua hơn một năm vận dụng tôi đã thu về nhiều kết quả khả quan. Chất lượng học sinh học các phân môn trong mỹ thuật nâng cao rõ rệt. Các em được cung cấp nhiều kiến thức hơn về mỹ thuật trong nước và thế giới. Tạo tiền đề vững vàng khi học các năm học tiếp theo.
Trong quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy: nếu được giáo viên áp dung PPDH tích cực liên tục và có tính hệ thống thì sẽ hình thành các em việc phối hợp nhóm một cách thành thạo, thảo luận có hiệu quả, các tiết học sinh động hơn, đa dạng hơn, các em ham thích học môn mỹ thuật nhiều hơn, chất lượng tham gia hoạt động tập thể của các em ngày càng nâng lên rõ rệt, chất lượng học bộ môn của các em cũng được nâng cao, các em không còn chán nản khi học phân môn thường thức mĩ thuật nữa. 
III/ PHẦN KẾT LUẬN. KIẾN NGHỊ.
1. Kết luận:
Để đạt được những kết quả như trên, tôi nhận thấy rằng:
- Trước hết giáo viên phải thật sự yêu thích công việc của mình. Bản thân luôn muốn cống hiến hết sức mình cho sự nghiệp giáo dục. Sau đó phải có lòng kiên nhẫn bởi vì đối tượng mà mình đang dạy chỉ mới làm quen với cách học THCS, đang còn hiếu động, ít tập trung. Do đó phải thật sự kiên nhẫn với các em thì giờ học mới có hiệu quả.
- Thường xuyên cập nhật thông tin, tài liệu, hình ảnh minh họa từ nhiều nguồn để bổ sung vào bộ đồ dùng dạy học của bản thân, làm cho đồ dùng dạy học phải phong phú, sinh động và có chất lượng thì mới thu hút sự chú ý của các em.
- Trao đổi phương pháp dạy học với các đồng nghiệp, đặc biệt là đối với các anh chị có nhiều năm kinh nghiệm để cùng nhau dự giờ góp ý, đúc rút ra các ưu nhược của từng phương pháp.
- Các phương pháp được vận dụng một cách linh hoạt, có thể sử dụng một hay nhiều phương pháp trong một giờ học. Không gò bó ép buộc theo một phương pháp nào.
- Quan trọng hơn hết phải tạo ra một tiết học sinh động, thoải mái, sôi nổi, lôi kéo tất cả các học sinh cùng tham gia hoạt động. Có như vậy các em mới có cảm giác thích học không nhàm chán.
- Trên đây là những phương pháp mà tôi đã học hỏi từ các đồng nghiệp đi trước cùng với ngiên cứu và vận dụng của bản thân trong quá trình dạy học để đúc rút ra được. Rất mong được sự quan tâm góp ý của quý thầy cô để các phương pháp nêu trên được hoàn thiện và có thể áp dụng rộng rãi. 
2. Kiến nghị:
 Đỏi hỏi giáo viên phải luôn tự học hỏi, tự tìm tòi, nghiên cứu bổ sung chuyên môn cũng như kinh nghiệm tổ chức, quản lý, điều hành lớp ngày càng tốt hơn.
Cần hỗ trợ phương tiện, thiết bị dạy - học cho giáo viên cũng như học sinh ( đèn chiếu, đĩa VCD minh hoạ cho một số tiết dạy, tranh ảnh, tư liệu). Đặc biệt là các bức tranh về các đề tài khác nhau sao chép lại từ các họa sỹ trong nước và thế giới. Đây là cái thiếu nhất đối với môn mỹ thuật trong trường học.
Tổ chức các hoạt động tham quan các đợt triễn lãm tranh ãnh mỹ thuật trong nước để giáo viên được cung cấp thêm nhiều kiến thức thực tiễn và theo kịp với sự phát triển của nền mỹ thuật.
Tổ chức các chuyên đề, thảo luận, trao đổi các bài giảng hay, các phương pháp dạy học mới giữa giáo viên mỹ thuật với nhau để học hỏi nâng cao kinh nghiệm cho bản thân.
Trên đây là một số kinh nghiệm mà tôi đã thu thập và đúc kết được trong quá trình giảng dạy, dự giờ. 
Mong rằng bài viết sẽ góp phần nâng cao hiệu quả dạy - học không chỉ riêng bộ môn mỹ thuật mà còn là những bộ môn khác trong nhà trường. Chắc chắn bài viết không tránh khỏi những khiếm khuyết, rất mong nhận được sự góp ý chân thành để đề tài của tôi ngày càng hoàn thiện hơn.
– Tạo điều kiện cho GV được chủ động, sáng tạo trong việc xây dựng thời khoá biểu, nội dung, phương pháp dạy học hợp lí, thay đổi không gian dạy học phù hợp với chủ đề; có biện pháp hỗ trợ các vật liệu cần thiết để phục vụ môn học trong điều kiện có thể ở một số chủ đề (mẫu vẽ, giấy khổ lớn, bảng vẽ, giá vẽ, lưu bài/sản phẩm của HS,).
– Thay đổi cách đánh giá giáo viên: cần dựa trên năng lực, hiệu quả dạy học, sự sáng tạo linh hoạt trong dạy học, sự tiến bộ của HS theo năng lực. Không nặng về hình thức đánh giá hồ sơ, sổ sách, thời gian thực hiện các HĐ trên lớp của GV.
Xin chân thành cảm ơn !
	P.Thống Nhất, ngày 17 tháng 10 năm 2018
	 Người thực hiện
 Đỗ Thị Trà My
TÀI LIỆU THAM KHẢO
 - Một số vấn đề về đổi mới phương pháp dạy học môn mĩ thuật THCS.
  Tác giả: Đàm Luyện, Bạch Ngọc Diệp, Nguyễn Quốc Toản. Năm 2008.
 - Thiết kế phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá.
    Tác giả PGS –TS Đặng Thành Hưng.
  - Mĩ  thuật và phương pháp dạy học mĩ thuật ( phần 1)
    Tác giả: trần Nguyên Bình, Võ Quốc Thạch, Nguyễn Thị Ngọc Bích.
  - Dạy Mỹ thuật theo định hướng phát triển năng lực Phạm Văn Thuận - Nguyễn Khắc Tú